14 czerwca 1940 roku Niemcy deportowali do nowo utworzonego obozu koncentracyjnego Auschwitz grupę 728 Polaków z więzienia w Tarnowie. Datę tę uważa się za początek funkcjonowania obozu. Tydzień później dołączyło do nich 313 więźniów z Wiśnicza. Noszą najstarsze oświęcimskie numery od 31 do 1071. Kim byli ci, którzy w pierwszym transporcie trafili do Auschwitz? Bogdan […]

Gdy trafił do Auschwitz miał niespełna 19 lat. Kilka razy był na skraju życia i śmierci, ba, przeżył mimo wyroku śmierci, który wydał na niego niemiecki sąd za działalność konspiracyjną. Z Auschwitz trafił do obozu w Gross-Rosen, a później w Buchenwaldzie i Mauthausen. Te wspomnienia wyparł z pamięci na długie pięćdziesiąt lat. W tym czasie […]

W roku trzech ważnych rocznic – osiemdziesiątej deportacji pierwszego transportu polskich więźniów politycznych do niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz oraz deportacji Witolda Pileckiego, który trafił do obozu z misją wywiadowczą i założył w nim ruch oporu a także siedemdziesiątej piątej oswobodzenia obozu przez Armię Czerwoną – Stowarzyszenie Auschwitz Memento przygotowało dla Państwa […]

Miał swój azyl. Domek teścia na Sądecczyźnie. Na stromym pagórku porośniętym lasem, gdzieś między Siekierczyną a Falkową. Przyjeżdżał tam, kiedy tylko mógł – na święta, na urlop. Myślał, że osiądzie tam na emeryturze. Jednak na emeryturze musiał się podjąć kolejnej misji – zmierzyć się z komunistyczną propagandą. Jego wieloletnie  badania, dowiodły, że w czasach PRL […]

KOMENDANT „DANUTA”Jan Wawrzyczek urodził się w Jawiszowicach w dniu 28 kwietnia 1912 roku.W 1934 roku został promowany w Rembertowie na pierwszy stopień oficerski z jednoczesnym przydziałem mobilizacyjnym do 73 Pułku Piechoty w Katowicach. Później przeniesiono go do Oświęcimia, gdzie stacjonował II detaszowany batalion tego pułku. W 1938 roku otrzymał nominację do stopnia porucznika i został […]

Stowarzyszenie Auschwitz Memento od lat popularyzuje postać Witolda Pileckiego, więc jest w posiadaniu licznych własnych materiałów związanych z losami Rotmistrza. Są to przede wszystkim filmowe relacje świadków historii i ich rodzin. Materiały te udostępniamy na podobnej zasadzie, jak inne instytucje posiadające archiwalne nagrania. Pragnę przypomnieć, że w 2013 roku Stowarzyszenie realizowało projekt „Ucieczka z piekła”, […]

Widziałem w jesieni 1942 roku wybieranie przez doktora Menele więźniów dotkniętych flegmoną. Byłem wówczas świadkiem, jak na miejsce mającego otwarte rany na nogach Bolesława Olszyńskiego z mojego transportu wysunął się niepostrzeżenie do przeglądu jego syn, ratując w ten ryzykowny sposób ojca. Ilość stojących do przeglądu się zgadzała, numerów nie kontrolowano, więc podstęp mógł się udać. […]

Zanim ojciec Maksymilian Maria Kolbe wystąpił na apelu podczas wybiórki na śmierć głodową ofiarując życie za Franciszka Gajowniczka, ocalił Wilhelma Żelaznego. Odwiódł go od zamiaru rzucenia się na druty i podarował różaniec. Żelazny nigdy się z różańcem nie rozstawał. Był on najcenniejszą rzeczą, jaką kiedykolwiek posiadał. Przez prawie pół wieku stał się cząstką jego samego. […]

Niewysoki, szczupły, porusza się z trudem, wspierając na lasce. Na pomarszczonej skórze całkiem wyraźny numer: 5659. 93-letni Franciszek Gajowniczek jest jeszcze pełen życia; podaną dłoń zamyka w żelaznym uścisku.  – Żyję, by dawać świadectwo życia – mówi. Umierał 3 razy. Raz – można powiedzieć – zmartwychwstał. * Urodził się 15 listopada 1901 roku w Strachominie […]

Ich odyseja rozpoczęła się 1 sierpnia 1944 roku, w dniu wybuchu powstania w Warszawie. Właściwie był to jedynie prolog. Na dobre (i złe) wyruszyły dopiero na początku października z obozu przejściowego w Pruszkowie, by po kilku miesiącach zatrzymać się na Kaukazie. Po drodze zgubiły matkę, zdrowie i ojczyznę. Siostry Ludwika i Krystyna Zienkiewicz miały wtedy […]