Bezpośredni sąsiedzi powstałego w 1940 r. KL Auschwitz byli szczególnie doświadczeni przez los. Spośród 28 tys. mieszkańców gminy i miasta Oświęcim ok. 17 tys. osób pozbawiono domów i całego dobytku. Brutalne wysiedlenia objęły część miasta i 9 okolicznych wsi. Najbardziej zniszczona została Brzezinka, w której okupanci pozostawili tylko 9 spośród 500 domów. W Pławach i Harmężach zniszczenia sięgały 90 proc. Z niemal 3 tysięcy domów i zabudowań gospodarczych ponad 2200 zostało zburzonych. Materiał z rozbiórki Niemcy wykorzystywali do rozbudowy obozu. Z 8 tysięcy oświęcimskich Żydów wojnę przeżyła garstka. Miejscowych Polaków czekały wywózki na roboty przymusowe, obozy koncentracyjne, tułaczka…

Ci, którzy pozostali, poddawani byli wszechobecnemu terrorowi. A mimo to nie byli biernymi świadkami tragedii. Bezinteresownie angażowali się w pomoc dla więźniów KL Auschwitz narażając własne życie. Za udzielanie pomocy więźniom prawie 180 osób aresztowano, z tego ponad 60 zginęło w Auschwitz lub innych obozach koncentracyjnych. Eugeniusz Daczyński był jednym z tych, którzy pomagali więźniom obozu. Po latach dowiaduje się, że w Oświęcimiu będzie kręcony film dokumentalny poświęcony tym, którzy żyli w cieniu KL Auschwitz.

Jako emerytowany listonosz raz jeszcze zakłada strój pocztowca i roznosi listy z informacją o zbliżającej się premierze. Jako że sam przeżył wojnę, chciałby, aby pamięć o „małych bohaterach” nie przeminęła. Na swojej drodze zagląda do domów starych oświęcimian, którzy tak jak on, pomagali kiedyś ofiarom totalitaryzmu nazistowskiego. Oni z kolei opowiadają mu o swoich przeżyciach związanych z okupacją.

Daczyński udaje się również na teren byłego obozu zagłady Auschwitz, gdzie wspólnie z Tadeuszem Sobolewiczem, byłym więźniem KL Auschwitz nr 23053, wizytuje blok nr 10, w którym po wyzwoleniu mieścił się szpital PCK. Wspomina swoją obecność przy śmierci 8 wycieńczonych więźniów. – Nigdy się nie chwaliłem tym, że pomagałem. Jestem tylko pyłek marny. – mówi do byłego więźnia. – O, nie, ta pomoc była dla nas, tych po drugiej stronie drutów, bardzo ważna. Dzięki takim ludziom, jak pan, niektórym z nas udało się przeżyć – przenuje były więzień obozu. Następnie Daczyński kieruje swe kroki na cmentarz żydowski. Tu pozostawia kopertę na jednym z nagrobków – symbolicznie, by zaprosić na film tych, którzy nie żyją, a byli jego przedwojennymi przyjaciółmi. Półgodzinny dokument został zrealizowany przez Stowarzyszenie Auschwitz Memento ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Prapremiera odbyła się 5 listopada 2010 roku w Oświęcimskim Centrum Kultury. W 2010 i 2011 roku „Listonosz” został wyemitowany na antenie TVP Kraków, TVP Kultura i TVP Historia. ===========================================================================

Szanowni Państwo! Od września 2023 roku rozpoczynamy projekt OPOWIEDZ IM O AUSCHWITZ. NA ŻYWO. Chcemy z opowieściami o Auschwitz odwiedzić wszystkie gminy w Polsce. Ponieważ wyzwanie jest wielkie, prosimy Was o pomoc – nakłońcie ośrodki kultury lub biblioteki w swoich miejscowościach, by nas zaprosiły na spotkanie autorskie. Spotkanie można uzupełnić projekcją filmów dokumentalnych wyprodukowanych przez Stowarzyszenie i nagradzanych na międzynarodowych festiwalach filmowych. Formuła pokazów autorskich – sprawdzona i udoskonalona w trakcie ponad 200 pokazów w całej Polsce – jest atrakcyjna dla widzów/słuchaczy, skłania do refleksji, niesie sporą dawkę wiedzy i dobrych emocji. W ramach projektu proponujemy (do wyboru) kilka programów: – Przeciw złu Auschwitz. Pilecki, Kolbe, Kołodziej (do wyboru filmy „Pilecki”, „Nieobojętni”) – Śladami Witolda Pileckiego (do wyboru filmy „Pilecki”, „Ucieczka z piekła”) – Nieobojętni spod Auschwitz (do wyboru filmy „Niezłomni. Pod drutami Auschwitz”, „Nieobojętni”, „Lustro”) – opowieść o dobrych ludziach w czasach nieludzkich i w miejscu przypominającym piekło na Ziemi – Niezłomni. Armia Krajowa wobec Auschwitz (do wyboru filmy „Pilecki”, „Ucieczka z piekła”, „Niezłomni. Pod drutami Auschwitz”, „Nieobojętni”, „Lustro”) – pasjonująca opowieść o niezwykłych bohaterach, żołnierzach Armii Krajowej, którym przyszło wykonywać swe zadania bojowe w Auschwitz lub w jego pobliżu. Potencjalne grupy odbiorców: – uczniowie szkół podstawowych (klasy VII – VIII) oraz średnich – filmowa lekcja historii – Uniwersytety Trzeciego Wieku – Dyskusyjne Kluby Filmowe – otwarte pokazy dla wszystkich zainteresowanych Kontakt: bwasztyl@interia.pl, paulina.wadrzyk@com tel. 503 078 357, 508 099 030 ============================================================